Zijn er uitzonderingen op de Wet DBA voor IT-specialisten?

Er zijn geen specifieke wettelijke uitzonderingen op de Wet DBA voor IT-specialisten. De wet geldt voor alle sectoren, inclusief de IT-branche, en is bedoeld om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. IT-professionals kunnen wel gebruikmaken van algemene uitzonderingen zoals de kleine ondernemersregeling of goedgekeurde modelovereenkomsten. Voor zekerheid over je arbeidsrelatie kun je het beste werken met een modelovereenkomst of via een detacheringsbureau. De Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) vervangt sinds 2016 de oude VAR-verklaring. Deze wet bepaalt wanneer je als zelfstandige of als werknemer wordt gezien. Voor IT-specialisten is dit extra relevant omdat veel professionals in deze branche als freelancer of via

Wat is de Wet DBA en waarom raakt het IT-specialisten?

De Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) vervangt sinds 2016 de oude VAR-verklaring. Deze wet bepaalt wanneer je als zelfstandige of als werknemer wordt gezien. Voor IT-specialisten is dit extra relevant omdat veel professionals in deze branche als freelancer of via detachering werken.

De wet raakt IT-professionals omdat de Belastingdienst strenger kijkt naar arbeidsrelaties in sectoren waar veel met inhuur wordt gewerkt. Als IT’er werk je vaak langdurig bij dezelfde opdrachtgever, gebruik je hun systemen en volg je hun werkprocessen. Dit zijn precies de situaties waar de Belastingdienst alert op is.

Voor zelfstandige IT’ers betekent dit dat je moet kunnen aantonen dat je echt ondernemer bent. Je kunt niet zomaar een factuur sturen en denken dat het goed zit. Detacheringsbureaus moeten op hun beurt zorgen dat ze hun IT-specialisten correct inzetten, volgens de regels van de wet.

De impact is groot: werk je als schijnzelfstandige, dan kan de Belastingdienst je alsnog als werknemer beschouwen. Dit heeft gevolgen voor zowel jou als je opdrachtgever, met mogelijk forse naheffingen tot gevolg.

Welke officiële uitzonderingen gelden er op de Wet DBA?

De Wet DBA kent verschillende officiële uitzonderingen, maar IT-specialisten vallen hier meestal niet onder. De belangrijkste uitzonderingen zijn de kleine ondernemersregeling (opdrachten onder €50 per uur), familierelaties en specifieke beroepsgroepen zoals artsen en tolken.

Voor IT-professionals geldt dat je zelden onder deze uitzonderingen valt. De meeste IT-opdrachten overschrijden ruim het uurtarief van €50, waardoor de kleine ondernemersregeling niet van toepassing is. Ook werk je meestal niet voor familieleden in professionele context.

Er bestaat geen sectorspecifieke uitzondering voor de IT-branche. Dit betekent dat je als IT’er altijd moet voldoen aan de algemene regels van de Wet DBA. Je kunt niet simpelweg zeggen “ik ben IT’er, dus de wet geldt niet voor mij”.

Wat wel mogelijk is: werken volgens een goedgekeurde modelovereenkomst of via een erkende tussenpersoon zoals een detacheringsbureau. Dit zijn geen uitzonderingen op de wet, maar manieren om binnen de wet zekerheid te krijgen over je arbeidsrelatie.

Hoe werken modelovereenkomsten voor IT-professionals?

Modelovereenkomsten zijn door de Belastingdienst goedgekeurde contracten die zekerheid bieden over de arbeidsrelatie. Voor IT-professionals zijn er specifieke modellen beschikbaar die aansluiten bij verschillende functies zoals developers, consultants en projectmanagers. Deze overeenkomsten garanderen dat je niet als schijnzelfstandige wordt gezien.

Je kunt kiezen uit algemene modelovereenkomsten of branchespecifieke modellen. Voor de IT-sector zijn er modellen ontwikkeld door brancheorganisaties die rekening houden met de specifieke werkwijze in de IT. Deze modellen bevatten bepalingen over zaken als intellectueel eigendom, geheimhouding en projectmatige werkzaamheden.

Het gebruik van een modelovereenkomst werkt eenvoudig: je downloadt het model van de website van de Belastingdienst, vult het in samen met je opdrachtgever, en beide partijen ondertekenen. Belangrijk is dat je je aan de afspraken in het model houdt. Wijk je af van de werkwijze zoals beschreven, dan vervalt de zekerheid.

Let op: een modelovereenkomst is geen vrijbrief. De Belastingdienst kan nog steeds controleren of de praktijk overeenkomt met wat op papier staat. Werk je in de praktijk als werknemer terwijl het contract iets anders zegt, dan biedt de modelovereenkomst geen bescherming.

Wanneer ben je als IT’er écht zelfstandig volgens de Wet DBA?

Als IT’er ben je écht zelfstandig wanneer je aan meerdere criteria voldoet. Je moet voor meerdere opdrachtgevers werken, je eigen werkwijze bepalen, ondernemersrisico lopen, jezelf kunnen laten vervangen en met eigen materiaal werken. Deze criteria samen bepalen of je als ondernemer of als werknemer wordt gezien.

Concrete voorbeelden voor IT-functies maken dit duidelijker. Een zelfstandige developer werkt bijvoorbeeld voor drie verschillende klanten, bepaalt zelf welke programmeertaal hij gebruikt, kan een collega sturen als hij ziek is, en werkt op zijn eigen laptop met eigen software. Een projectmanager die vast bij één klant zit, hun methodiek moet volgen en niet vervangen mag worden, is waarschijnlijk geen echte zelfstandige.

Het ondernemersrisico is een belangrijk criterium. Dit betekent dat je risico loopt als een project mislukt, dat je niet doorbetaald krijgt bij ziekte, en dat je zelf verantwoordelijk bent voor acquisitie. Ook moet je investeren in je eigen ontwikkeling en apparatuur.

De vervangingsbevoegdheid wordt vaak onderschat. Als je jezelf mag laten vervangen door een andere professional met vergelijkbare kwalificaties, ben je waarschijnlijk zelfstandig. Moet je persoonlijk het werk uitvoeren en accepteert de opdrachtgever geen vervanger, dan wijst dit op een dienstverband.

Wat zijn de risico’s bij het negeren van de Wet DBA?

Het negeren van de Wet DBA kan leiden tot forse financiële gevolgen voor zowel opdrachtgevers als IT-professionals. Opdrachtgevers riskeren naheffingen van loonbelasting en sociale premies over de gehele periode van schijnzelfstandigheid, plus boetes die kunnen oplopen tot 100% van het verschuldigde bedrag.

Voor IT-professionals betekent schijnzelfstandigheid dat je alsnog als werknemer wordt aangemerkt. Dit heeft gevolgen voor je belastingaangifte: ondernemersaftrek vervalt, btw moet mogelijk worden terugbetaald, en je krijgt te maken met loonbelasting. De financiële impact kan jaren teruggaan.

De Belastingdienst hanteert momenteel een handhavingsmoratorium, maar dit betekent niet dat er geen risico’s zijn. Bij kwaadwillendheid of ernstige gevallen wordt wel degelijk gehandhaafd. Ook kunnen naheffingen met terugwerkende kracht worden opgelegd wanneer het moratorium eindigt.

Naast financiële risico’s zijn er ook praktische gevolgen. Opdrachtgevers worden voorzichtiger met het inhuren van zelfstandigen, wat kan leiden tot minder opdrachten. Sommige organisaties werken alleen nog via detacheringsbureaus of payroll-constructies om risico’s te vermijden. Dit beperkt je mogelijkheden als zelfstandige IT’er.

Hoe kun je als IT-specialist veilig werken binnen de Wet DBA?

Als IT-specialist kun je op verschillende manieren veilig werken binnen de Wet DBA. De belangrijkste is het gebruik van goedgekeurde modelovereenkomsten en het zorgen voor een duidelijke contractvorming. Zorg dat je werkafspraken helder vastlegt en je administratie op orde houdt, zodat je kunt aantonen dat je echt zelfstandig werkt.

Praktische tips voor contractvorming: vermeld altijd dat je resultaatverantwoordelijk bent, niet tijdgebonden werkt, en jezelf mag laten vervangen. Leg vast dat je eigen werkwijze en tools gebruikt. Maak duidelijke afspraken over facturering, btv en dat er geen sprake is van doorbetaling bij ziekte of vakantie.

Een veilig alternatief is werken via intermediairs zoals detacheringsbureaus. Zij nemen je in dienst en detacheren je bij opdrachtgevers, waardoor de Wet DBA niet van toepassing is. Je bent dan gewoon werknemer met alle bijbehorende zekerheden. Payroll-constructies bieden een tussenvorm: je bent in dienst maar behoudt meer vrijheid in het kiezen van opdrachten.

Voor je administratie: bewaar alle contracten, facturen en correspondentie minimaal zeven jaar. Documenteer hoe je aan de criteria voor zelfstandigheid voldoet. Houd bij voor hoeveel verschillende opdrachtgevers je werkt en welke investeringen je doet in je onderneming. Deze documentatie is je bewijs bij een eventuele controle.

Als IT-professional navigeer je door complexe wetgeving, maar met de juiste aanpak werk je zonder zorgen. Of je nu kiest voor echte zelfstandigheid met modelovereenkomsten of voor de zekerheid van detachering via een bureau – werving en selectie van de juiste partners is cruciaal. Het belangrijkste is dat je een bewuste keuze maakt die past bij jouw situatie en ambities. Voor meer informatie over veilige arbeidsrelaties in de IT kun je contact opnemen met IT Resource Company.